Γνωρίστε την Ζάκυνθο

Η εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης χτισμένη στο νότιο άκρο της πόλης, ήταν μνημείο τέχνης και πολιτισμού ενός ασύγκριτου θρησκευτικού και καλλιτεχνικού παρελθόντος. Στις αρχές του 12ου αι., βρέθηκε από ψαράδες στον Αιγιαλό της Ζακύνθου μια μικρή εικόνα της Θεοτόκου. Όταν ανασύρθηκε από το νερό βρέθηκε άθικτη κι αμέσως της δόθηκε το όνομα Φανερωμένη. Η εκκλησία περιήλθε στην υψηλή κυριαρχία της Βενετίας (τέλη 15 ου αι.) , που την παραχώρησε με ορισμένους όρους, σε διάφορες οικογένειες. Το 1633 αναγνωρίστηκε με διάταγμα του Δόγη της Βενετίας εκκλησία ενοριακή. Από το 1644 ως το 1659 ανοικοδομήθηκε περίλαμπρη και άρχισε να στολίζεται με μοναδικά έργα τέχνης. Υπήρξε αληθινό μουσείο αγιογραφίας και ξυλογλυπτικής. Τη στόλισαν με έργα τους ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, ο Ηλίας Μόσκος, ο Βίκτωρ, ο Εμμανουήλ Τζάνες, ο Λέο Μόσκος, ο Δημήτριος Νομικός, ο Δημήτριος Μόσχος, ο Νικόλαος Καλλέργης, ο Δημήτριος Σταυράκης ή Ρωμάνος, ο Νικόλαος Δοξαράς, ο Νικόλαος Κουτούζης και άλλοι. Το πανύψηλο ξυλόγλυπτο και χρυσωμένο τέμπλο ήταν έργο του Κρητικού Μανιού Μαγκανιάρη (1659). Αλλά και η πρόσοψη από πελεκητό αγκωνάρι, όπως ολόκληρο το οικοδόμημα , μαζί με το καμπαναριό (1638) αποτελούσαν αξιόλογα έργα τέχνης. Το κτίριο της εκκλησίας, τύπου βασιλικής ήταν κτισμένο με πυρόλιθους άριστης κατεργασίας και ωραίου χρώματος. Η πρόσοψη χωριζόταν σε τρεις ζώνες. Η κάτω ήταν διαμορφωμένη από σειρά τυφλών αψίδων, η δεύτερη κρατούσε το ίδιο στοιχείο μα περιλάμβανε και τα παράθυρα. Η τρίτη, ένα είδος ζωφόρου, είχε κατά διαστήματα, δώδεκα ελλειψοειδή πλαίσια. Από τα υπολείμματα στόκου και χρωμάτων μέσα στα πλαίσια έβγαινε το συμπέρασμα ότι ήταν άλλοτε ζωγραφισμένα, ίσως με τις μορφές των δώδεκα Αποστόλων. Το καμπαναριό ύψους 27 μ. , που διατηρεί το στοιχείο των επάλληλων αψίδων, σώθηκε από τη συμφορά του 1953. Η εκκλησία κάηκε τον Αύγουστο του 1953, διασώθηκαν ωστόσο μερικές εικόνες της, οι οποίες εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Ζακύνθου. Το εικονογραφικό πρόγραμμα του ανακαινισμένου ναού επιμελήθηκε το 2003 ο αγιογράφος Γιάννης Τσολάκος.