Γνωρίστε την Ζάκυνθο

Το ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου, βρίσκεται στο προάστιο Καλητέρο και αποτελεί με τον ελεώνα που απλώνεται στους πρόποδές του, το σκηνικό για ένα από τα πιο γνωστά πανηγύρια του νησιού, το οποίο γίνεται την Κυριακή του Θωμά. Έχει μείνει γνωστό από την αναφορά του στο πρώτο κεφάλαιο της Γυναίκας της Ζάκυνθος του Διονυσίου Σολωμού: "1. Εγώ Διονύσιος Ιερομόναχος, εγκάτοικος στο ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου, για να περιγράψω ό,τι στοχάζουμαι λέγω...". Είναι άγνωστο πότε πρωτοχτίστηκε εκεί. Δίπλα του χτίστηκαν δύο εκκλησίες: η Αγία Κυριακή και η Αγία Δυνατή. Ο Ανδρέας Γαήτας στο χρονικό του, το οποίο είναι γραμμένο στα τέλη του 19ου αι., το περιγράφει ως εξής: "Εις την πανήγυριν ταύτην από πρωίας σενέρρεον οι τε πολίται και πλείστοι όσοι χωρικοί, διήρχοντο δε την ημέραν εν χοροίς και άσμασι και εστιάσει και ευθυμία υπό τα δένδρα, εντός των σπαρτών και επί των πέριξ λόφων". Το κυρίαρχο μουσικό όργανο σε αυτό το πανηγύρι ήταν τα "Νιάκαρα", δηλαδή κατά το Λ.Χ.Ζώη "βυζαντινό ανάκαρα, είδος αγροτικού αυλού, του οποίου τους ήχους συνοδεύει τύμπανον, ταμπούρλο, αμφότερα καλούμενα "Ταμπουρλονιάκαρο".